Το θερμοκήπιο, είναι μια επιχειρηματική δραστηριότητα, εντάσεως κεφαλαίου και εργασίας που θα πρέπει να βασίζεται στις αρχές της Αειφορίας (Κερδοφορία – Περιβάλλον – Άνθρωπος). Ξεπερνάει την γεωργική ενασχόληση και αποτελεί Βιοτεχνία ή Βιομηχανία όπου οι εργαλειομηχανές της είναι τα φυτά. Τα φυτά είναι ζωντανοί οργανισμοί, τα χαρακτηριστικά τους καθορίζονται από το γενετικό τους υλικό (DNA) και για να επιβιώσουν ή να παράγουν απαιτούν συγκεκριμένες συνθήκες περιβάλλοντος & ρίζας (Θερμοκρασία, Υγρασία, Φωτεινή Ενέργεια, Διοξείδιο του Άνθρακα στην ατμόσφαιρα, Ανόργανα Θρεπτικά Στοιχεία στην ριζόσφαιρα….).
Η Υδροπονία ή η Εκτός Εδάφους καλλιέργεια αποτελεί μια μέθοδο καλλιέργειας που εφαρμόζεται κυρίως στα θερμοκήπια αλλά και στο αστικό πράσινο. Το έδαφος αντικαθίσταται από υποστρώματα (ανόργανα ή οργανικά) ή από θρεπτικό διάλυμα για να δημιουργηθεί ένα καλύτερο για τις ρίζες του φυτού περιβάλλον. Συμβάλει σημαντικά στην αειφόρο ανάπτυξη της επιχείρησης, αυξάνοντας την παραγωγή, βελτιώνοντας την ποιότητα των προϊόντων, εξασφαλίζοντας καλύτερες συνθήκες εργασίας καθώς και αποτελεσματικότερη χρήση εισροών όπως το νερό, τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα… Αν και εφαρμόζεται για δεκαετίες με πολύ καλά αποτελέσματα και στην χώρα μας, αποτελεί και σήμερα, μια μέθοδο καλλιέργειας με περιρρέουσες εντυπώσεις & συζητήσεις που πολλές φορές υπερβαίνουν την πραγματικότητα – επιστήμη – πρακτική και αγγίζουν την υπερβολή. Μια υπερβολή που εκφράζεται με Μύθους (Μ) και απαντάται με την Πραγματικότητα (Π).
Μ: Η υδροπονία είναι πολύ ακριβή επένδυση.
Π: αποτελεί την πιο αποτελεσματική (οικονομική) μετατροπή σε ένα θερμοκήπιο. Επένδυση είναι το θερμοκήπιο, όχι η υδροπονία. Το οποιαδήποτε επιπλέον κόστος (αν υπάρχει) αποσβένεται από την μεγαλύτερη παραγωγή (τουλάχιστον 30%) και την καλύτερη ποιότητα προϊόντος (καλύτερη τιμή στην αγορά).
Μ: η υδροπονία είναι δύσκολη, δεν ‘συγχωρεί’ λάθη και κατάλληλη μόνο για υψηλής τεχνολογίας (high Tech – τύπου Ολλανδίας) θερμοκήπια.
Π: αποτελεί εύκολη διαδικασία και μπορεί να προσαρμοστεί με επιτυχία σε όλους τους τύπους των θερμοκηπίων. Εφαρμόζοντας ένα αξιόπιστο σύστημα άρδευσης & στράγγισης υπερσκελίζει όλες τις δυσκολίες του εδάφους.
Μ: Δεν υπάρχει τεχνογνωσία και τεχνική υποστήριξη στην Ελλάδα
Π: Στην Ελλάδα, έχουν δημιουργηθεί θύλακες (Ινστιτούτα, Πανεπιστήμια, Εταιρείες) εφαρμοσμένης τεχνογνωσίας & μεθοδολογίας ικανοί να υποστηρίξουν υδροπονικές καλλιέργειες όλων των επιπέδων. Η εταιρεία μας, IQ Crops με 30ετή παρουσία στον Ελληνικό & Διεθνή χώρο, εφαρμόζει και υποστηρίζει πλέον των 15.000 στρεμμάτων υδροπονικών καλλιεργειών στην Ελλάδα, Κύπρο, Βαλκάνια, Τουρκία, Μ. Ανατολή… σε 17 διαφορετικές καλλιέργειες. Επίσης δραστηριοποιείται στο Αστικό πράσινο.
Μ: Τα φρέσκα προϊόντα που παράγονται στις υδροπονικές καλλιέργειες είναι ‘τεχνικά’, & υποδεέστερης ποιότητας.
Π: από την δεκαετία του 1980, υπάρχουν πολλές μελέτες από Ινστιτούτα και Ιδρύματα σε όλο τον κόσμο που συνηγορούν ότι τα προϊόντα που παράγονται υδροπονικά είναι ποιοτικά ανώτερα από αυτά που παράγονται στο χώμα. Τα ποιοτικά στοιχεία αφορούν τις μεγαλύτερες περιεκτικότητες σε θρεπτικά στοιχεία (βιταμίνες, σάκχαρα…), καλύτερα οργανοληπτικά (γεύση, άρωμα, χρώμα, συνεκτικότητα…) χαρακτηριστικά και σημαντικά μεγαλύτερη διατηρισιμότητα στο ράφι.
Μ: Η υδροπονία είναι επιβαρυντική για το περιβάλλον και απαιτεί μεγάλες ποσότητες σε νερό και λιπάσματα.
Π: Αποτελεί την πλέον αποτελεσματική μέθοδο στην διαχείριση του νερού και των λιπασμάτων. Για την παραγωγή ενός κιλού τομάτας απαιτούνται περίπου 60 λίτρα νερό στις υπαίθριες καλλιέργειες, περίπου 40 λίτρα στις καλλιέργειες θερμοκηπίου στο έδαφος και 15-20 λίτρα στις υδροπονικές καλλιέργειες ανοικτού συστήματος (χωρίς ανακύκλωση) με δυνατότητα να φτάσει 4-5 λίτρα νερού στα κλειστού τύπου θερμοκήπια. Ανάλογη είναι και η μείωση της χρήσης λιπασμάτων ανά κιλό παραγωγής.
Μ: η υδροπονία δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε περιπτώσεις κακής ποιότητας νερού άρδευσης (αυξημένης αλατότητας) και πρέπει να συνοδεύεται υποχρεωτικά από σύστημα ανακύκλωσης του θρεπτικού διαλύματος.
Π: αν και η ποιότητα του νερού άρδευσης είναι σημαντικός παράγοντας επιτυχίας μιας καλλιέργειας, τα υδροπονικά συστήματα σε ανόργανα υποστρώματα δίνουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα καθότι δεν δημιουργείται συσσώρευση αλάτων στην ριζόσφαιρα – εύκολο ξέπλυμα. Όσον αφορά την ανακύκλωση της περίσσειας του θρεπτικού διαλύματος, η ανακύκλωση δεν αποτελεί πάντα την πιο αειφόρα μέθοδο (κερδοφορία – περιβάλλον). Η επαναχρησιμοποίηση της περίσσειας του θρεπτικού διαλύματος σε γειτονικές καλλιέργειες πολλές φορές είναι πιο αειφόρα – αποτελεσματική.
Η Υδροπονία συμβάλει σημαντικά στην αειφόρο ανάπτυξη της επιχείρησης, αυξάνοντας την παραγωγή, βελτιώνοντας την ποιότητα των προϊόντων, εξασφαλίζοντας καλύτερες συνθήκες εργασίας καθώς και αποτελεσματικότερη χρήση εισροών όπως το νερό, τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα
των
Χρήστου Δ. Κατσάνο, M.Sc. Γεωπόνου – ΜΒΑ
Ευάγγελου Δρίμτζια, M.Sc. Γεωπόνου – ΜΒΑ
